Ga hpaw
Mungkan hta Nawku Htung kaba langai mi rai nga ai, Hkristan Hpung ni hpe shawng nnan e (The Way) "Lam" ngu nna chye na masat da ma ai. (Ks.9:1-4, 22:4) Yesu shi nan mung Ngai gaw Lam re nga nna (Yh 14:6) hta tsun da ai hpe madung da nna shing nga tsun shamying hkrat wa ai rai nga ai, dai kaw nna (Disciples) Sape ni law wa ai, dai hpang kamsham ai ni yawng gaw, Antioki hta shawng nnan Hkristan ngu ai nga hpang wa ai lam (Ks.11:26) hte maren mu chye lu nga ai.
Hkristan ngu nna tsun shamying hkrum ai ni gaw, Yesu Hkristu tsun sharin ai hpe hkap la hkan nang hkan sa nna Yesu hkang ai asak hkrung lam hta hkawm sa ai ni tai na matu Karai Kasang gaw ra sharawng nga ai re (Mt.5:48, Hez 6:3) Ndai zawn makam masham lam hta htep lahti rai asak hkrung ai ni gaw lani hte lani kaba rawt jat wa nna, hkum tsup ai chyeju hpe mu mada wa lu ai shaloi "Kungkyang ai Hkristan asak hkrung lam" (Maturity) ngu ai de du wa lu ai rai nga ma ai.
Hkristan tai let n chye rawt galu kaba wa ai ni gaw, n kung kyang shi ai ni re ngu mai tsun nga ai, ya na zawn kungkyang ai lam hpring tsup wa lu na matu gaw, shani shagu na asak hkrung lam hta mu mada lu na n rai, Langai hkrai a makam lam hta shakut shaja ai, madat mara ai, apnawng daw jau ai lam ni a majaw, angwi ngwi sha rawt galu kaba wa na re. Ndai kungkyang ai Hkristan asak hkrung lam hpe Dr.Sai Mon Paun Khan En gaw ninggam (5) hku nna tang madun sang lang da nga ai.
1. Kungkyang ai de du lu na Lakang ninggam (5)
1:1 Damasaku Makam Ninggam (Ks 9, 22) The step of Damascus
Karai Kasang hpan hpajang da ai shinggyim masha ni gaw, Tinang a atsam marai hte shakut shaja ai lam ma hkra gaw byawng kau hkam ra nga ai, Hpan Madu , Hkye Madu hpe n hkap la n kam sham ai asak hkrung lam gaw, ting gyeng myit a majaw, npawt n ngang nga ai, Yesu hta ka-ang madung tawn nna Karai Kasang hpe uphkang shangun ai wa chyu sha galai shai nna rawt galu kaba wa na re.
1:2 Ema-u lam kaw na Makam Ninggam (Luka 24:13-35) The step of Emmaaus
No.2 ngu na lakang ninggam gaw, Kungkyang ai Hkristan asak hkrung lam de du wa lu na matu, Chyum laika ni hpe ayan na hti hkaja ra ai lam rai nga ai. Yesu pyi gaw agung alau hkrum ai shaloi, Mt 4:1-11 hta Chyum laika hta shing nga ai nga nna Satan wa hpe dang manga kau ai hpe mu lu ai, Dai majaw Chyum laika hpe hti hkaja ai wa chyu sha makam lam hta kungkyang wa na rai nga ai.
1:3 Yerusalem kaw na Gaza (Kasa 8:26-40) The step of Gaza
Tinang nga ai grup yin shara shagu hkan e Yesu Hkristu a tsaw ra myit hte kabu gara shiga lam ni hpe langai hpang langai, htawn tsun sakse hkam na matu rai nga ai. Hpilip gaw shi hpe htaw sa ya ai Unuk wa hpe hkrun lam ntsa e nan Hkristu hte jahkrum ya sai hpe mu lu ai.
1:4 Yerehko lam kaw na Makam Ninggam (Luka 10:30-37) Jericho step
Htingbu kaja ngu ai, Kaja ai Samari zawn, tinang lu ai n-gun atsam, arung arai dusat du myeng ma hkra hte manang wa a ntsa tsaw ra myit madun nna, (Sharing) ngu ai garan kachyan ai hte Karai Kasang a chyeju hpe shakawn na sakse hkam na matu rai nga ai.
1:5 Golgahta Kawng ntsa na Makam Ninggam (Mt 27:32) Golgotha Step.
Yesu Pungkum kawng ntsa kaw si hkam ai gaw, masha shut hpyit ai hpe tinang a mara zawn rai hkra apnawng ya ai lam rai nga ai. Mara lu ai mungkan shinggyim masha ni yawng a matu rai nga ai. (To live for others)
2. Dr.John Turner, ngu ai wa tsun ai, Kungkyang ai Hkristan ni a Kumla ngu ai hpe mung lawu na hte matut nna mung bai tang madun mayu nngai.
2:1 Masha a asak hkrung lam hta manghkang ngu ai gaw kadai kaw mung nga chye ai. Dai manghkang amyu myu hpe chye hparan ai, gwi hparan ai lam ni ma hkra gaw, Kungkyang ai Kumla ni rai nga ai. Manghkang law law byin shangun ai mung n kung kyang ai majaw rai nga ai.
(a) Kamsham ai ni yawng hpe Karai Kasang ra sharawng nga ai, Wenyi hta kaba wa ai lam gaw Kungkyang ai kumla rai nga ai, Dai majaw Heb 6:2 hta "hkum tsup ai de" ngu nna sun mayu nga lu ai.
(b) Nawku hpung a yaw shada ai lam langai mi gaw Kungkyang wa na matu rai nga ai. (Heb.5:12-13, I Kor 3:1-2) Prat tup chyu chyu nan taw ai ni kadai n nga ai. Kung galu kaba wa ra nga ga ai.
(c) Kaning re ai hpe Kungkyang ai ngu na rai ga ta? Kungkyang ai n re ai myu 5 nga ai ....
@- asak aprat hte n seng ai ....
@- Hkumhkrang hte mung n seng ai ....
@- Sutsu nga mu nga mai .... awng dang ai hte mung n seng nga ai ....
@- Hpaji Janmau law law gup ai hte mung n seng nga ai ....
@- Wenyi makam lam hpe hpaji lam hte tek da mai ai n re nga ai ....
(d) Chyum laika hta mu lu ai Karai Kasang tsun ai kungkyang ai ngu ai gaw, Myit masin kyang lai len hpe madung tsun mayu ai re nga ai. Anhte a sat lawat maka kumla ni a npawt gaw, arawn alai rai nga ai. Dai majaw, Hpil 2:5, 3:17 shi a sam nang ai ni tai hkra asak hkrung matu rai ra nga ga ai.
2:2 Wenyi asak hkrung lam hta Kungkyang ai hpe kaning di shadawn dan na?
Telicos gaw Yaku laika kaw na Kungkyang ai hte seng ai yaw shada ai lam hpe daw 5 hku nna sawk tang madun da nga ai hpe mu lu nga ai.
(a) Kungkyang ai Hkristan langai mi gaw , agung alau hkrum ai shaloi, dang manga lu na maga de malawng nga ai.(Yaku 1:2) kahprup katup n mai ai, myit n mai mang ai, sinpawt la htet n nga ai sha atsawm angwi sha hparan ai wa re .
(b) Kungkyang ai Hkristan wa gaw, masha shagu hpe ahkyak la ya lawm chye nga ai. (2:8) Myi man n lata ai, Tinang mu mada ai hku n daw san ai, Ahtu kataw shara n shabyin ai, Masha ni hpe Zingri zingrat n galaw ai.
(c) Kungkyang ai Hkristan wa gaw, tinang a shinglet hpe hkang chye ai. (3:2) manang wa a lam galoi n kaja ai hku n tsun ga ai, mai kaja ai lam hta chyu tsun shaga chye ai wa rai ra ai.
(d) Kungkyang ai Hkristan wa gaw, manghkang lama ma hpe woi shabyin ai wa n re ai sha, makau grup yin yawng hpe ngwi pyaw sim sa hkra woi awn lu ai wa rai ra nga ai. (4:1)11-12
(e) Kungkyang ai Hkristan wa gaw, myit galu ai, hkam sharang ai, akyu hpyi nna asak hkrung ai, (5:7-8) "N kungkyang ai wa a akyu hpyi ga gaw ning nga ai, (5:16-18) ....
Dai majaw anhte gaw, Hkam jan lu na atsam kade nga sai kun? .... Manang wa a matu kade daram chye na ya nga ga ai kun? .... Tinang a n-gup aga hpe kade daram lu hkang zing nga ga ai kun ? .... Manghkang shapraw na malai kade lang manghkang hparan lawm sai kun ? .... nang gaw asak hkrung lam hta hkam sharang let kade daram akyu hpyi nga ai kun ngu ai lam ni gaw Kungkyang ai Hkristan asak hkrung ai wa a makum kumla ni rai nga ai nga ai. ....
3. John MacArthur wa bai tsun ai gaw, Jet ai Hkristan Hpung masha langai mi hta nga ra ai kasi ningli hte atsam marai ningja ni hpe hkum hkum tsup tsup tsun sanglang da ai hpe mung mu mada lu nga ai.
(1) Madat mara ai lam (ISam15:22, IPet 1:14) Obedience
* Kraw lawang kata kaw madat mara ai gaw, ntsa lam sha nawku dawjau ai hta grau kaja nga ai.
(2) Myit shagrit shanem ai lam (Mahte 16:24-25) Humility
* Trgyi 7:7 kaw "lapped" ngu ai mata nna ntsin lu ai masha marai 300 ni a lam myit yu ga.
(3) Tsaw ra myit (IKor 13:4-7) Love
* Tsawra myit nga ai Nawku Jawng , "The Church is where love is" ngu ai langai nga ai da.
(4) Myit hkrum kahkyin gumdin lam (Hpil 2:2, Shk.Kd, 133:1, Yh 17:21) Unity
* Chyurum Wunpawng sha ni hpe htawm hpang e myit n hkrum mu nga dagam ga nga ai.
(5) Apnawng daw jau na matu sharawng awng ai (Roma 12:6-8) Willingness to serve
* "Ngai karum ra na masha nau law ai majaw, kadai hpe mahtang n chye karum mat sai, ngu nna hkum tsun, Nang hta Chyoi pra ai Wenyi shanu ai rai yang, nang galaw daw na matu gara mahtang grau ahkyak nga ai hpe nang chye lu na ra ai"
(6) Kabu gara myit pyaw ai (IYawhan 1:4, Hpil 4:4) Joy
* Myit pyaw kabu lam n lu lam ai gaw tinang nan lata la ai she re. “ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနေသခဲ” nga ma ai le
(7) Ngwi pyaw sim sa ai (Ikor 7:15, Hpil 4:7, IHtes 5:13) Peace
* Ya grai jawm shakut nga ai gaw (ထာဝရျငိမ္းခ်မ္းေရး) ngu ai rai malu ai, Ngwi pyaw Madu n lawm yang gaw kade ning mi shakut tim byin na lam masa n nga ai.
(8) Chyeju dum chye ai lam (Shk.Kd 106:1, Dan 2:23, Ehp 5:20) Thankfulness
* "Ngai lama wa ndai hta grau nyam taw gaw le" …. Chyeju dum chye ai lam gaw, n-gun lu la ai lam re, na a kraw kata hta chyeju dum chye ai myit hpe shatut da lu ai rai yang, nang hkrum nga ai manghkang yawng hpe hpyan kau ya lu na re ….
(9) Tinang hkan sa na rit kawp tara (Hpil 2:16, Trj 6:1-3, 28:13-14) Self Discipline
* Hpa rit kawp mung n nga ai hkrup mara asak hkrung ai wa gaw, hten byak ai hkrum na re.
10) Shada da lit la hkat ai lam (Heb 10:25, Gal 6:1) Accountablity
* Shada da lit la hkat ai hte seng nna gaw, hpyen lakawn hkat ai majaw grau chye na lu sai.
11) Mara raw dat hkat ai lam (Mahte 6:12-15, Ehp 4:32) Forgiveness
* Dinghku kata hta, Wuhpung/hpawng hta, Hpung kata hta, mara n lu dat hkat shi nga ai.
12) Kamhpa manoi ai lam (Trj 6:10-12, JJ 8:10-18) Dependence
* Tsi hte machyi masha n mai hka ai zawn, Kara Kasang hte mung n mai hka nga ai.
13) Rawt jat galu kaba wa mayu ai myit (IPet 2:2, 2Pet 3:18, Ehp 4:15) A desire for growth
* Moi gaw yawng Ji jaw Nat jaw prat kaw na lai di yu hkrat wa ai ni hkrai re.
14) Kangka sadi dung ai lam (Mt 25:23) Fithfulness
* Kangka Lamla Mangan nga, ngu ai re. adaw atang re n mai, Numdaw 3 hpring ra nga ai.
15) Myit mada shara nga ra ai (Roma 12:12) Jesus Christ the hope of the world
* Mungkan ting a myit mada shara gaw Yesu Hkristu chyu sha rai nga ai. Myit mada ai lam n nga ai bungli kadai n galaw ai zawn, Wenyi asak hkrung la hta mung dai hte maren sha rai ra nga ga ai re.
16) Byin nga masa hta htuk manu hkra galaw ai lam (2Tim 4:2) Flexibility
* Kalang lang gaw tinang hkyen lajang da ai lam hte hpa n seng mat ai, Tinang myit tawn da ai hku tsep kawp n rai mat ai law law lang nga chye ai. Yawng mayawng hpe tinang myit hkyen da ai hku hkrai rai ra na re ngu ai gaw galoi mung n mai byin ai hpe dum ra nga ai.
Shinggyim masha langai mi hta hkum tsup ai ngu ai gaw galoi kadai n nga ai, Rai ti mung, hkum tsup ai Madu Yesu Hkristu hpe madu da lu saga ai majaw,Yesu shi (Yawhan 14:12) hte maren, Shi hpe teng teng kamsham ai wa shi gaw shi galaw ai amu hta grau ai magam bungli ni hpe galaw lu na re nga pahkam jaw da sai majaw, Anhte mung Yesu a mawn nsam hkan dagraw lu hkra jawm shakut jang ngangkang ai, Kungkyang ai Hkristan ni tai lu nna rawt jat galu kaba wa na rai nga ga ai law.
Tang madun ai,
Rev.Saulang Chang Yaw
15368678648, 0949282192
Ga Jarit Sasana, Muse.
22 / 12 / 2013 ya shani na Laban Mungga hpe Hkrismat a Kumla ni ngu ai gabaw hte htawn tsun sai. ( ITim 1 : 15 )
